Συζήτηση περί Σαίξπηρ...

Ο Σαμψών και ο Γρηγόριος, υπηρέτες των Καπουλέτων και ο Αβράαμ και ο Βαλθασάρ, υπηρέτες των Μοντέγων άρχισαν μια μάχη. Ο Εσκάλους, πρίγκιπας της Βερόνας ανάγγειλε θανατική καταδίκη αν συνεχιζόταν αυτή η πολύχρονη βεντέτα. Ο Ρωμαίος είναι ερωτευμένος με την Ροζαλήν, το αντικείμενο του πόθους του. Εντωμεταξύ ο Καπουλέτος ενθουσιάστηκε με την ιδέα να παντρέψει την Ιουλιέτα με τον Πάρη και έτσι προγραμμάτισε μια εορταστική συνάθροιση πριν τον γάμο. Ο Ρωμαίος μαζί με τους φίλους του, Μπενβόλιο και Μερκούτιο, πήγαν απρόσκλητοι σε αυτήν προσδοκώντας να δουν την αγαπημένη του Ρωμαίου, Ροζαλίνα με τον πρώτο να είναι ακόμα ερωτευμένος μαζί της. Κατά την διάρκεια της γιορτής ο Ρωμαίος ερωτεύεται κεραυνοβόλα την Ιουλιέτα. Χορεύοντας μαθαίνουν ότι οι οικογένειες τους είναι αντίπαλες και κυριαρχεί μια αδυσώπητη έχθρα ανάμεσά τους. Αψηφώντας των κίνδυνο, ο Ρωμαίος ψάχνει να βρει την Ιουλιέτα, την οποία δεν μπορεί να ξεχάσει. Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα αποφασίζουν να παντρευτούν στα κρυφά. Την επομένη ο Ρωμαίος συναντά τον φίλο του, ιερέα Λαυρέντιο, συμφωνώντας να τους παντρέψει, γιατί πίστευε o ίδιος ότι αυτός ο γάμος θα έφερνε ένα τέλος ανάμεσα στις δύο εχθρικές οικογένειες. Στις επόμενες μέρες γίνεται μια σύγκρουση όπου ο Μερκούτιος, φίλος του Ρωμαίου πεθαίνει από τον Τυβάλτο, υπηρέτη των Μοντέγων. Ο Ρωμαίος στη συνέχεια σκοτώνει τον Τυβάλτο. Ο Εσκάλους μαθαίνοντας για την εμπλοκή εξορίζει τον Ρωμαίο. Οι Καπουλέτοι χωρίς να γνωρίζουν για τον κρυφό γάμο τον δύο νέων, αποφασίζουν να παντρέψουνε την Ιουλιέτα με τον Πάρη. Η Ιουλιέτα όταν το μαθαίνει αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Ο ιερέας Λαυρέντιος καταστρώνει ένα σχέδιο όπου συμβουλεύει την Ιουλιέτα να πάρει ένα δηλητήριο που θα την κάνει να φαίνεται νεκρή και θα στείλει ένα γράμμα στον Ρωμαίο όπου θα του επεξηγεί το τι συνέβη, και στη συνέχεια θα ερχόταν ο Ρωμαίος να την πάρει, νομίζοντας όλοι πώς πέθανε. Η Ιουλιέτα μην μπορώντας να κάνει κάτι πίνει το δηλητήριο. Οι Καπουλέτοι τώρα άλλαξαν τα σχέδια τους για το γάμο και άρχισαν τα σχέδια για την κηδεία. Στην Μαντουά, όπου ήταν εξορισμένος ο Ρωμαίος, μαθαίνει τα νέα και αποφασίζει να βάλει στη ζωή του ένα τέλος, έστω για να δει για τελευταία φορά την αγαπημένη του Ιουλιέτα. Ο ιερέας Ιωάννης, εξηγεί στον Ιερέα Λαυρέντιος ότι το γράμμα που επεξηγεί για τον ψεύτικο θάνατο της Ιουλιέτας δεν έφτασε ποτέ στα χέρια του Ρωμαίου. Όμως πια είναι αργά. Ο Ρωμαίος φτάνοντας πίσω στην Βερόνα, πηγαίνει κατευθείαν στην Ιουλιέτα όπου πριν προλάβει να ανοίξει το φέρετρο ο Πάρης του επιτίθεται. Στην σύντομη συμπλοκή που ακολούθησε ο Πάρης πεθαίνει. Ο Ρωμαίος βλέπει την Ιουλιέτα πεθαμένη, μην μπορώντας να κάνει κάτι, παίρνει το δηλητήριο που αγόρασε και πεθαίνει. Ο ιερέας Λόρενς φτάνει αργά. Η Ιουλιέτα ξυπνά, αναζητώντας τον Ρωμαίο. Αντικρίζει τον Ρωμαίο νεκρό, τον φιλά και αυτοκτονεί. Αργότερα έρχονται οι δύο οικογένειες των Καπουλέτων και των Μοντέγων όπου μαθαίνουν τα δυσάρεστα νέα. Ο πρίγκηπας Εσκάλους επικρίνει τις δύο οικογένειες για τον άδικο χαμό των δυο νέων.Στη συνέχεια οι δύο αυτές οικογένειες συμφιλιώθηκαν.

Συνδετικός κρίκος στις τρεις ιστορίες που παρουσιάζονται είναι οι γάμοι του Δούκα της Αθήνας Θησέα και της βασίλισσας των Αμαζόνων, Ιππολύτης. Στην αρχική σκηνή, η Ερμία αρνείται να συμβιβαστεί με την επιθυμία του πατέρα της να την παντρέψει με το Δημήτριο. Ο πατέρας της όμως μπροστά στο Θησέα επικαλείται έναν αρχαίο αθηναϊκό νόμο, σύμφωνα με τον οποίο η κόρη πρέπει να παντρευτεί το μνηστήρα που διάλεξε ο πατέρας της, αλλιώς αντιμετωπίζει ποινή θανάτου ή ισόβια υπηρεσία στη θεά Άρτεμη.
Έτσι, η Ερμία και ο αγαπημένος της, Λύσανδρος, αποφασίζουν να κλεφτούν και να διαφύγουν τη νύχτα μέσα από το δάσος. Η Ερμία εμπιστεύεται το σχέδιο στην καλύτερη φίλη της, Έλενα, η οποία όμως το μαρτυράει στο Δημήτριο για να κερδίσει την εύνοιά του και να τη διαλέξει. Οι δυο τους ακολουθούν τους δυο αγαπημένους, που ανυποψίαστοι κοιμούνται στο δάσος.
Εν τω μεταξύ, στο δάσος καταφτάνουν ο Βασιλιάς των Ξωτικών Όμπερον και η βασίλισσα Τιτάνια, οι οποίοι έχουν τσακωθεί, γιατί η Τιτάνια αρνείται να δώσει για "ιππότη" στον Όμπερον έναν ακόλουθό της. Ο Όμπερον θέλει να την εκδικηθεί κι έτσι προσλαμβάνει τον σκανδαλιάρη Πακ (ή Πουκ, σε παλαιότερες εκδοχές) για να βρει ένα λουλούδι, ο χυμός του οποίου κάνει όποιον το πιει να ερωτευτεί το πρώτο ον που δει μπροστά του.
Βλέποντας το Δημήτριο να συμπεριφέρεται άσχημα στην Έλενα, ο Όμπερον διατάζει τον Πακ να ρίξει λίγο υγρό στα βλέφαρά του. Κατά λάθος, ο Πακ το ρίχνει στο Λύσανδρο, ο οποίος ερωτεύεται την Έλενα. Ο Δημήτριος ακόμα ακολουθεί την Ερμία και ο Όμπερον θυμώνει, έτσι μαγεύει και τον Δημήτριο. Εξαιτίας του λάθους του Πακ, τώρα και οι δυο άνδρες τσακώνονται για την Έλενα, η οποία όμως πιστεύει ότι την κοροϊδεύουν. Οι τέσσερις χαρακτήρες κυνηγιούνται και τσακώνονται όλη τη νύχτα και αναζητούν μέρος για μονομαχία κι έτσι ο Όμπερον διατάζει τον Πακ να τους κρατήσει χώρια και να ξανα-"μαγέψει" το Λύσανδρο να ερωτευτεί την Ερμία για να αποτρέψει την αιματοχυσία.
Εν τω μεταξύ, μια ομάδα τεχνιτών χαμηλής κοινωνικής τάξης έχουν κανονίσει να στήσουν μια παράσταση με την ιστορία του Πύραμου και της Θίσβης για το γάμο του Θησέα και τριγυρίζουν μες στο δάσος κοντά στην περιοχή της Τιτάνια. O Πουκ βλέπει τον Νικ Μπότομ, ένα θεατρόπληκτο υφαντή, και μετατρέπει το κεφάλι του σε γάιδαρο. Η Τιτάνια ξυπνάει, και μαγεμένη από το φίλτρο που της έριξε ο Όμπερον, ερωτεύεται τον υφαντή και του συμπεριφέρεται σαν να ήταν ευγενής με όλες τις φροντίδες. Σε αυτή την κατάσταση, συναντάει τον Όμπερον και του δίνει τον ακόλουθο: έτσι ο Όμπερον διατάζει τον Πακ να λύσει τα μάγια από τον υφαντή και την Τιτάνια, καθώς και από το Λύσανδρο.
Τότε, τα ξωτικά εξαφανίζονται και εμφανίζονται στο δάσος για πρωινό κυνήγι ο Θησέας με την Ιππολύτη. Ξυπνούν τους τέσσερις νέους και, καθώς ο Δημήτριος δεν αγαπάει πλέον την Ερμία, ο Θησέας παρακάμπτει την επιθυμία του πατέρα της Ερμίας και ετοιμάζει τους γάμους όλων. Οι τέσσερις νέοι σκέφτονται ότι τα γεγονότα της νύχτας πρέπει να ήταν κάποιο όνειρο. Το ίδιο σκέφτεται και ο Νικ Μπότομ ο υφαντής, όταν ξυπνάει και αυτός. Στην Αθήνα, όλοι παρακολουθούν την παράσταση "Πύραμος και Θίσβη" των τεχνιτών. Είναι εντελώς γελοία και κακοπαιγμένη, αλλά χαίρονται όλοι και αποσύρονται για ύπνο. Με το σκοτάδι, ο Όμπερον κι η Τιτάνια ευλογούν το σπίτι και τους νιόπαντρους, ενώ ο Πακ απευθύνεται σε ένα μονόλογο προς τους θεατές, ενώ πέφτει η αυλαία.

Κεντρικός χαρακτήρας της ιστορίας είναι ο νεαρός Πρίγκιπας Άμλετ, που έχει το ίδιο όνομα με τον πατέρα του, Βασιλιά της Δανίας, ο οποίος πέθανε απροσδόκητα. Ο θείος του νεαρού Άμλετ, Κλαύδιος, ανεβαίνει στο θρόνο και παντρεύεται τη χήρα του αδερφού του, Γερτρούδη. Ο Άμλετ είναι δυσαρεστημένος από την άνοδο του θείου του στο θρόνο, τον οποίο θεωρεί πολύ κατώτερο και ανάξιο σύγκρισης με τον πατέρα του, και τον εσπευσμένο γάμο της μητέρας του, Γερτρούδης, με τον αδερφό του νεκρού συζύγου της.
Ένα βράδυ, στους νυχτοφύλακες του Κάστρου Έλσινορ εμφανίζεται ένα φάντασμα που μοιάζει στο νεκρό Βασιλιά Άμλετ, εξαφανίζεται όμως πριν ακούσουν το μήνυμα που ήθελε να τους μεταφέρει. Ειδοποιείται ο Πρίγκιπας Άμλετ και το φάντασμα επανεμφανίζεται και του αποκαλύπτει ότι ο πατέρας του δολοφονήθηκε από τον Κλαύδιο και τον διατάζει να πάρει εκδίκηση. Ο Άμλετ σχεδιάζει να αποκαλύψει την ενοχή του Κλαύδιου παριστάνοντας τον τρελό.
Από την τρέλα του Άμλετ έλκεται η προσοχή του Κλαύδιου και της Γερτρούδης, που βάζουν τους Ρόζεγκραντζ και Γκιλντεστέρν, παλιούς συμφοιτητές του Άμλετ, να τον παρατηρήσουν για να βρουν την αιτία της τρέλας του. Ο Πολώνιος, βασιλικός σύμβουλος, υποπτεύεται ότι αιτία της τρέλας του Άμλετ είναι η αγάπη του για την Οφηλία, την κόρη του. Ωστόσο, σε μια συνάντησή τους, όπου παρακολουθούνται, ο Άμλετ δε δείχνει να αγαπά την Οφηλία, καθώς της λέει να κλειστεί σε μοναστήρι.
Ο Άμλετ σχεδιάζει να ανεβάσει μια παράσταση που θα παρουσιάζει το φόνο του πατέρα του, σκοπεύοντας να ξεσκεπάσει τον Κλαύδιο. Κατά τη διάρκεια του έργου, ο Κλαύδιος αποχωρεί. Την κίνηση παρατηρεί ο Οράτιος, έμπιστος φίλος του Άμλετ, κι ο Άμλετ αποφασίζει να εκδικηθεί για το θάνατο του πατέρα του. Ετοιμάζεται να σκοτώσει τον Κλαύδιο, αλλά τον βρίσκει να προσεύχεται και σκέφτεται ότι αν τον σκοτώσει εκείνη τη στιγμή, ο Κλαύδιος θα πάει στον Παράδεισο, κάτι που δεν του αξίζει. Ωστόσο, όταν ο Άμλετ φεύγει, ο Κλαύδιος αποκαλύπτει ότι δεν προσευχόταν με πολλή ευλάβεια για κάτι.
Ο Άμλετ πηγαίνει να αντιμετωπίσει τη μητέρα του. Ακούγοντας ένα θόρυβο πίσω από μια κουρτίνα, τείνει το σπαθί του και κατά λάθος σκοτώνει τον Πολώνιο, που κρυφάκουγε. Φοβούμενος για την ασφάλειά του, ο Κλαύδιος στέλνει στην Αγγλία τον Άμλετ και μαζί τους Ρόζεγκραντζ και Γκιλντεστέρν, με εντολή να τον σκοτώσουν. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ο Άμλετ ανακαλύπτει την δολοπλοκία και οδηγεί στο θάνατο τους δύο επίδοξους δολοφόνους του. Το πλοίο τους πέφτει στα χέρια πειρατών αλλά ο Άμλετ πληρώνοντας λύτρα, τελικά αφήνεται ελεύθερος.
Γεμάτη θλίψη, η Οφηλία τρελαίνεται και πνίγεται σε ένα ποτάμι. Από τη Γαλλία επιστρέφει γεμάτος οργή ο Λαέρτης, γιος του Πολώνιου κι αδερφός της Οφηλίας. Ο Κλαύδιος πείθει το Λαέρτη ότι ο Άμλετ είναι υπεύθυνος για το θάνατο του Πολώνιου και, με την επιστροφή του Άμλετ στη Δανία, στοιχηματίζει ότι ο Άμλετ μπορεί να νικήσει στη μάχη το Λαέρτη. Η μάχη όμως είναι στημένη: το σπαθί του Λαέρτη έχει δηλητήριο, όπως και το κρασί στο ποτήρι του Άμλετ.
Κατά τη διάρκεια της μάχης, η Γερτρούδη πίνει από το δηλητηριασμένο κρασί και πεθαίνει. Ο Λαέρτης καταφέρνει να τραυματίσει τον Άμλετ, αλλά λαβώνεται από τον ίδιο. Προτού ξεψυχήσει, αποκαλύπτει το σχέδιο δολοφονίας του Κλαύδιου εναντίον του Άμλετ. Ο Άμλετ, λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή από το δηλητήριο, καταφέρνει να σκοτώσει τον Κλαύδιο. Στη σκηνή καταφθάνει ο Φόρτινμπρας, ένας Νορβηγός φιλόδοξος πρίγκιπας που έρχεται εναντίον της Δανίας με το στρατό του. Ο Οράτιος αφηγείται όσα έχουν συμβεί κι ο Φόρτινμπρας διατάζει να αποδοθούν τιμές στο νεκρό Άμλετ.

Ο στρατηγός Μάκβεθ, ξάδελφος του βασιλιά της Σκωτίας Ντάνκαν, έχει πάει να καταστείλει μία επανάσταση. Γυρίζει νικητής και τροπαιούχος μαζί με τον φίλο του, Μπάνκο, με τον οποίο συζητάνε για τον καιρό και για τη νίκη ("Δεν είδα 'μέραν, 'σαν αυτήν, τόσον φρικτήν κι' ωραίαν!")[1]. Στο δρόμο τους συναντάνε τρεις μάγισσες που προφητεύουν ότι ο Μάκβεθ θα γίνει βασιλιάς και ότι βασιλιάδες θα γίνουν και οι απόγονοι του Μπάνκο . Παρακινούμενος τότε από την αχαλίνωτη φιλοδοξία του, ο Μάκβεθ συλλαμβάνει ένα σατανικό σχέδιο: να σκοτώσει τον Ντάνκαν και να πάρει το θρόνο.
Μ' ένα γράμμα εκμυστηριεύεται τα σχέδιά του στη γυναίκα του, τη λαίδη Μάκβεθ, κι εκείνη περισσότερο σατανική και φιλόδοξη, συμφωνεί μαζί του. Έτσι, όταν ο Ντάνκαν έρχεται να τους επισκεφτεί στον πύργο τους, αποφασίζουν να πραγματοποιήσουν το σκοπό τους.
Μόλις ο βασιλιάς πέφτει να κοιμηθεί, μεθούν τους δύο φρουρούς του και ο Μάκβεθ παίρνει τα μαχαίρια τους και δολοφονεί μ' αυτά τον κοιμισμένο Ντάνκαν. Έπειτα τα βάζει κοντά στους δύο ανύποπτους φρουρούς για να ενοχοποιηθούν αυτοί για το στυγερό έγκλημα. Ένα χτύπημα στην εξώπορτα κάνει τον Μάκβεθ και τη λαίδη ν' αποσυρθούν τρομοκρατημένοι στα διαμερίσματά τους για να επιστρέψουν σε λίγα λεπτά, φαινομενικά ατάραχοι και να υποδεχτούν τους ξαφνικούς επισκέπτες, τον Μακντόφ και τον Λέννοξ, δύο άλλους Σκώτους ευπατρίδες της Αυλής. Ο Μακντόφ ζητά να δει επειγόντως το βασιλιά και τότε αποκαλύπτεται η τρομερή δολοφονία.
Όλοι υποθέτουν πως οι δύο μεθυσμένοι φρουροί είναι οι φονιάδες και ο Μάκβεθ τούς σκοτώνει αμέσως για να μη φανερωθεί η αλήθεια. Στο μεταξύ, οι δύο γιοι του δολοφονημένου βασιλιά, ο Μάλκολμ και ο Ντόναλμπαιν, νοιώθοντας μία απειλή να τριγυρίζει κι αυτούς, το σκάνε και εξαφανίζονται από τη Σκωτία. Έτσι μένει ελεύθερο το πεδίο για τον Μάκβεθ που σαν πρώτος ξάδελφος του Ντάνκαν ανακηρύσσεται βασιλιάς.


Ο Μάκβεθ βλέπει το φάντασμα του Μπάνκο, πίνακας του Τεοντόρ Σασεριώ (1854)
Διατηρώντας όμως στη μνήμη του την προφητεία των μαγισσών ότι ο φίλος του, στρατηγός Μπάνκο, θα αποκτήσει τέκνα που θα γίνουν βασιλιάδες, πληρώνει επαγγελματίες κακούργους και τους βάζει να δολοφονήσουν τον Μπάνκο και το γιο του. Η απόπειρά τους πετυχαίνει κατά το ήμισυ. Ο Μπάνκο σκοτώνεται αλλά ο γιος του, ο Φληνς, κατορθώνει να ξεφύγει.
Ο Μάκβεθ το πληροφορείται οργισμένος και τρομοκρατημένος μαζί. Αρχίζει να βλέπει φαντάσματα και η παράξενη συμπεριφορά του γίνεται αντιληπτή και ύποπτη σε όσους τον παρακολουθούν. Εφιάλτες έχει επίσης και η λαίδη Μάκβεθ.
Αποφασισμένος να δώσει ένα τέλος στις τύψεις συνειδήσεως που βασανίζουν και τους δύο, ο Μάκβεθ πηγαίνει και βρίσκει εκ νέου τις τρεις μάγισσες ζητώντας να του πουν ό,τι ξέρουν για το μέλλον. Εκείνες τον συμβουλεύουν να φυλάγεται από τον Μακντόφ, τον καθησυχάζουν όμως λέγοντάς του πως δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από οποιονδήποτε άνθρωπο βγαλμένο από τη μήτρα της μάνας του και ότι δεν πρόκειται να ηττηθεί εκτός εάν "εις την Δουνσινάνην ν' αναιβή το δάσος της Βερνάμης!"[2]. Αλλά στο τελευταίο ερώτημά του αντί για απάντηση, τού φανερώνουν μπροστά στα μάτια του το όραμα μίας σειράς βασιλιάδων που στην κορυφή της στέκει ο Μπάνκο.
Στην Αγγλία, ο Μακντόφ ενημερώνεται από τον Ρος ότι "Επάτησαν το κάστρον σου! Τη γυναίκα σου και τα παιδιά σου τα έσφαξαν αλύπητα!"[3]. Πολλοί ευγενείς βλέπουν πλέον τον Μάκβεθ ως τύραννο. Ο Μάλκολμ (πρωτότοκος γιος του βασιλιά Ντάνκαν) συγκεντρώνει στρατό μαζί με τον Μακντόφ και τον Σίγουαρντ και κινείται κατά του Μάκβεθ. Ο Μάκβεθ αντιλαμβανόμενος τον ερχομό του Μάλκολμ, παρατηρεί τα κλαδιά από τα δέντρα του δάσους Μπέρναμ που κρατούσε στα χέρια του ο στρατός και αρχίζει να κατανοεί τη σημασία της προφητείας των μαγισσών. Εν τω μεταξύ η Λαίδη Μάκβεθ καταλαμβάνεται από τρομερές νευρικές κρίσεις, σηκώνεται από το κρεβάτι της και ως υπνοβάτης αντιλαμβάνεται ότι τα χέρια της είναι αιματοβαμμένα και πεθαίνει. Τότε ο Μάκβεθ παραδίδει ένα μονόλογο ("Αύριον, και αύριον, και αύριον")[4] (αν και η αιτία θανάτου της λαίδης Μάκβεθ δεν αποκαλύπτεται, μερικοί υποθέτουν ότι αυτοκτόνησε, όπως υποθέτει και ο Μακντόφ: "μονάχη της, ως φαίνεται, επήρε την ζωήν της"[5]).
Η μάχη κορυφώνεται με τη δολοφονία του νεαρού Σίγουαρντ και με την αντιπαράθεση μεταξύ του Μακντόφ και του Μάκβεθ. Ο Μάκβεθ υπερηφανεύεται ότι δεν έχει κανένα λόγο να φοβάται τον Μακντόφ γιατί δεν μπορεί να σκοτωθεί από κανέναν άνθρωπο βγαλμένο από τη μήτρα της μάνας του. Ο Μακντόφ δηλώνει ότι "εξερριζώθη απ' της μητρός του τα σπλάγχνα πριν της ώρας!"[6] (δηλαδή γεννήθηκε με καισαρική τομή) και τότε ο Μάκβεθ αντιλαμβάνεται πολύ αργά ότι έχει παρερμηνεύσει τα λόγια των μαγισσών. Ο Μακντόφ αποκεφαλίζει τον Μάκβεθ κι έτσι πληροί την τελευταία από τις προφητείες των μαγισσών.

Ο μαύρος Οθέλος είναι αξιωματικός του στρατού της Δημοκρατίας της Βενετίας. Κρυφά παντρεύτηκε την όμορφη νεαρή και εύγλωττη Δυσδαιμόνα χωρίς την συναίνεση του πατέρα της, Βραβάντιου. Όταν ο Ιάγος, ένας κακόβουλος στρατιώτης που είχε όνειρα προαγωγής του, βλέπει ότι ο Οθέλος αντί αυτού προάγει τον ανέμπειρο Κάσσιο, βάζει το εκδικητικό του σχέδιο σε εφαρμογή. Ο Οθέλος εντελώς ανυποψίαστος πέφτει θύμα. Ο Ιάγος χρησιμοποιεί τον Ροδρίγο, έναν νεαρό, βαθιά ερωτευμένο με την Δυσδαιμόνα, η οποία όμως δεν του ανταποκρίνεται.
Ο Βραβάντιος μαθαίνει για τον κρυφό γάμο και τον Οθέλο και τραβάει στα δικαστήρια κατηγορώντας τον για μάγια ξωτικά, μιας και ποτέ δεν πιστεύει ότι θα μπορούσε η κόρη του εθελοντικά να αγαπήσει «αυτόν τον ασχημομούρη». Ο Οθέλος και η Δυσδαιμόνα εκλιπαρούν τον πατέρα της να τους δώσει την ευχή του, γιατί αγαπιούνται αληθινά. Ο Οθέλος στέλνεται στην Κύπρο να καταπολεμήσει τους Τούρκους. Μαζί του ταξιδεύουν και η Δυσδαιμόνα, καθώς και ο Κάσσιος μαζί με τον Ιάγο που ακολουθείται από την γυναίκα του Αιμιλία.
Ο Ιάγος δηλητηριάζει την σχέση του Οθέλου, λέγοντάς του ότι η γυναίκα του τον απατά με τον Κάσσιο δείχνοντάς του για αποδεικτικό στοιχείο ένα μαντηλάκι που είχε δήθεν βρει. Ο Οθέλος γεμάτος καχυποψία κατηγορεί την γυναίκα του για συζυγική απάτη και ψεύδος. Η Αιμιλία όμως του εκμυστηρεύεται την αλήθεια πριν την δολοφονήσει ο Ιάγος. Ο Ιάγος τελικά θα συλληφθεί και το σχέδιό του θα αποκαλυφθεί, ο Οθέλος όμως αυτοκτονεί από τις τύψεις.

Ο Πρόσπερο, Δούκας του Μιλάνου, που ασχολείτο με μυστικιστικές μελέτες, χάνει το θρόνο του, καθώς ο αδερφός του, Αντόνιο, με τη βοήθεια του βασιλιά της Νάπολης Αλόνσο, σφετερίστηκε την περιουσία του και την εξουσία του. Έτσι καταλήγει σε ένα ερημονήσι μαζί με τη μικρή του κόρη, Μιράντα.
Το έργο ξεκινάει δώδεκα χρόνια αργότερα. Η θεατρική παρουσίαση των γεγονότων αρχίζει δώδεκα χρόνια αργότερα, περίοδο κατά την οποία ο Πρόσπερο έχει εξελιχθεί σε μεγάλο μάγο, που ελέγχει στοιχεία της φύσης και ξωτικά, όπως το αγαθό πνεύμα Άριελ. Υπηρέτης του Πρόσπερο και της Μιράντα είναι ο Κάλιμπαν, ένας ιθαγενής του νησιού που συμπεριφέρεται χυδαία στο αφεντικό του, που θέλει να τον εκπολιτίσει.
Ωστόσο, η μοίρα ευνοεί τον Πρόσπερο: όσοι συνωμότησαν εναντίον του για το θρόνο του Μιλάνου θα τύχει να ταξιδέψουν με πλοίο στη θάλασσα κοντά στο νησί. Έπειτα από μια Τρικυμία που προκαλεί ο Πρόσπερο με τις μαγικές του δυνάμεις, το καράβι του Αλόνσο βουλιάζει κι όλοι ναυαγούν στο νησί, χωρισμένοι σε μικρές ομάδες, πιστεύοντας ότι όλοι οι υπόλοιποι είναι νεκροί. Εκεί παρασύρονται από τις παραισθήσεις που προκαλεί ο Πρόσπερο και φτάνουν μέχρι την τρέλα, μέχρι που ανακαλύπτουν ότι ο τρόπος που βασανίζονται οφείλεται στο πώς αδίκησαν παλιότερα τον Πρόσπερο,στον οποίο θέλουν να επιστρέψουν το Δουκάτο για να τους συγχωρέσει.
Η Μιράντα αρραβωνιάζεται το Φερδινάνδο, γιο του Αλόνσο κι ο Πρόσπερο θα επιστρέψει σαν Δούκας στο Μιλάνο, αφού πρώτα αποκηρύξει την υψηλή τέχνη της μαγείας και απελευθερώσει τα πνεύματα που ελέγχει.

Ο Μπασάνιο, ένας νεαρός από τη Βενετία, θέλει να ταξιδέψει στο Μπελμόντε για να πολιορκήσει την όμορφη και πλούσια κληρονόμο Πόρσια. Γι' αυτό ζητά βοήθεια από το φίλο του, τον έμπορο Αντόνιο, προκειμένου να του δώσει 3000 δουκάτα για τα έξοδα του ταξιδιού του για 3 μήνες. Καθώς όλα τα πλοία του Αντόνιο δεν έχουν ακόμα ολοκληρώσει τα ταξίδια τους στη θάλασσα, ζητά δάνειο από τον Εβραίο τοκογλύφο Σάιλοκ. Καθώς ο Αντόνιο είχε καταφερθεί εναντίον του, κακόβουλα ο Σάιλοκ προτείνει τον εξής όρο στο συμβόλαιο: αν ο έμπορος Αντόνιο αδυνατεί να ξοφλήσει το δάνειό του μέσα στον ορισμένο χρόνο, ο Σάιλοκ θα πάρει μια λίβρα σάρκας από οποιοδήποτε μέρος του σώματός του. Ο Αντόνιο, έκπληκτος από τη "γενναιοδωρία" του Σάιλοκ που δε ζητεί χρήματα ως αντάλλαγμα, αποδέχται τον όρο κι έτσι ο Μπασάνιο, μαζί με το φίλο του, Γκρατσιάνο, φεύγουν για το Μπελμόντε.
Στο Μπελμόντε, η Πόρσια πολιορκείται από μνηστήρες. Στη διαθήκη, όμως, που άφησε ο πατέρας της, έχει ως όρο ότι όλοι οι μνηστήρες θα πρέπει να διαλέξουν ένα από τρία κουτιά: ένα χρυσό, ένα ασημένιο κι ένα από μολύβι. Ένα από τα τρία περιέχει ένα μικρό πορτρέτο της Πόρσια κι αυτός που θα το βρει θα την κερδίσει. Μετά από δυο αποτυχημένες προσπάθειες από τους Πρίγκιπες του Μαρόκου και της Αραγωνίας, ο Μπασάνιο διαλέγει το μολυβένιο κουτί και κερδίζει την Πόρσια. Τα άλλα δυο κουτιά περιέχουν περιπαικτικούς στίχους: από εδώ προέρχεται κι η γνωστή φράση "Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός".
Στη Βενετία, μαθαίνεται πως όλα τα καράβια του έμπορου Αντόνιο έχουν χαθεί στη θάλασσα κι έτσι αδυνατεί να ξεπληρώσει το δάνειο. Ο Σάιλοκ βάζει να συλλάβουν τον Αντόνιο, αποφασισμένος να πάρει εκδίκηση από τους Χριστιανούς, καθώς η κόρη του, Τζέσικα, κλέφτηκε με το νεαρό Λορέντζο κι έγινε Χριστιανή. Τα νέα φτάνουν στο Μπελμόντε, όπου οι δυο νιόπαντροι φίλοι, Μπασάνιο και Γκρατσιάνο, επιστρέφουν εσπευσμένα στη Βενετία, ενώ οι σύζυγοί τους, Πόρσια και Νερίσσα, αποφασίζουν να συμβουλευτούν το δικηγόρο Μπελάριο, ξάδερφο της Πόρσια στην Πάδοβα.
Η δραματική κορύφωση του έργου πραγματοποείται στο δικαστήριο του Δόγη της Βενετίας. Ο Αντόνιο προσφέρεται να αποζημιώσει το Σάιλοκ με τα διπλά χρήματα (6000 δουκάτα), αλλά ο τοκογλύφος επιμένει κι απαιτεί μια λίβρα σάρκας από τον έμπορο. Ο Δούκας συμβουλεύεται τον Μπαλτάσαρ, έναν νεαρό μελετητή του νόμου, που έχει καταφτάσει με το βοηθό του, που δεν είναι παρά η Πόρσια κι η Νερίσα μεταμφιεσμένες. Η Πόρσια ζητά από το Σάιλοκ να δείξει έλεος, αλλά εκείνος αρνείται, οπότε το δικαστήριο του επιτρέπει να πάρει αυτό που ζητά από τον Αντόνιο.
Την τελευταία στιγμή, η Πόρσια αναδεικνύει μια λεπτομέρεια: ο όρος έλεγε να αφαιρεθεί μια λίβρα σάρκας, άρα όχι αίμα. Αν ο Σάιλοκ έχυνε αίμα του Αντόνιο, όλη η περιουσία του θα κατασχόταν. Ηττημένος, ο Σάιλοκ αποδέχεται την πληρωμή του με χρήματα, αλλά η Πόρσια αναφέρει ότι η περιουσία του πρέπει να κατασχεθεί, μισή από την κυβέρνηση και μισή από τον έμπορο Αντόνιο, επειδή αποπειράθηκε να αφαιρέσει τη ζωή ενός πολίτη. Ο Δούκας χαρίζει τη ζωή στο Σάιλοκ κι ο Αντόνιο παραχωρεί το μερίδιό του στο Λορέντζο και τη Τζέσικα, ενώ με παρέμβασή του, ο Δούκας υπόσχεται να παραχωρήσει το μισό της περιουσίας του στο Σάιλοκ, αν γίνει Χριστιανός.
Ο Μπασάνιο δεν αναγνωρίζει τη μεταμφιεσμένη σύζυγό του και δέχεται να της προσφέρει ένα δώρο. Ο "Μπαλτάζαρ" ζητά τα γάντια και το δαχτυλίδι του κι εκείνος απρόθυμα τα δίνει, καθώς είχε υποσχεθεί στην Πόρσια να μην τα αποχωριστεί ποτέ. Όταν γυρίζουν στο Μπελμόντε, ταλαιπωρούν τους συζύγους τους, αλλά τελικά τους αποκαλύπτουν τη μεταμφίεσή τους. Όλοι καταλήγουν ευτυχισμένοι, εκτός από το Σάιλοκ, καθώς ο Αντόνιο τελικά μαθαίνει ότι τα πλοία του δε βυθίστηκαν και γύρισαν στη Βενετία.